Xét nghiệm tinh dịch đồ và những vấn đề liên quan

Xét nghiệm tinh dịch đồ là cách duy nhất để giúp chúng ta biết được chất lượng tinh trùng của mình có ổn định hay không. Hạng mục thăm khám quan trọng đối với nam giới đang có kế hoạch sinh sản hoặc đang gặp vấn đề trong việc sinh con. Xét nghiệm được thực hiện tại cơ sở y tế chuyên khoa một cách nhanh chóng và rất tiết kiệm chi phí.

Tinh dịch là gì?

Tinh dịch là môi trường sống của tinh trùng. Đây chính là chất lỏng có màu trắng đục, hơi đặc được phóng ra bên ngoài mỗi khi nam giới xuất tinh. Thành phần gồm: Đường, Protein, Vitamin và khoáng chất, Tinh tương. Và dĩ nhiên không thể thiếu trong tinh dịch chính là “con giống”.

Tinh dịch được sản xuất tại khá nhiều cơ quan sinh sản khác nhau như tinh hoàn, mào tinh, ống dẫn tinh nhưng nhiều nhất vẫn là túi tinh và tuyến tiền liệt. Tinh dịch là môi trường sống của tinh trùng và giúp cho tinh trùng di chuyển dễ dàng bên trong âm đạo để gặp trứng và thụ thai.

Chúng ta cần phân biệt giữa tinh trùng và tinh dịch. Theo đó, tinh dịch được quan sát dễ dàng bằng mắt thường còn tinh dịch thì không. Tuy nhiên, làm xét nghiệm tinh dịch lại cho chúng ta thấy được chất lượng của tinh trùng. Vậy xét nghiệm tinh dịch là gì, được tiến hành khi nào và dùng để làm gì?

Xét nghiệm tinh dịch là như thế nào?

Xét nghiệm tinh dịch hay tinh dịch đồ là một hạng mục thăm khám nam khoa quan trọng. Kết quả tinh dịch đồ sẽ cho chúng ta biết chất lượng tinh trùng, bao gồm các chỉ số về mật độ tinh trùng, hình dạng tinh trùng, khả năng di chuyển và tỷ lệ sống sót của tinh binh.

Theo tổ chức WHO, các chỉ số tinh dịch đồ chỉ có ý nghĩa phỏng đoán khả năng sinh sản của nam giới là cao hay thấp, chứ không cho phép kết luận là vô sinh hay không. Kết quả tinh dịch đồ cùng với kết quả sức khỏe sinh sản của người vợ sẽ giúp bác sĩ quyết định phương án điều trị hiếm muộn hoặc vô sinh cho các cặp đôi.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm tinh dịch

Ngay cả khi bạn khỏe mạnh bạn vẫn có thể thực hiện xét nghiệm tinh dịch. Điều này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khoẻ và nâng cao chất lượng “con giống”. Hạng mục thăm khám được thực hiện tại cơ sở y tế chuyên khoa uy tín tại các địa phương.

Cũng có một số trường hợp sẽ cần bắt buộc thực hiện tinh dịch đồ. Đáng chú ý là các trường hợp sau:

• Nam giới có tuổi mới lập gia đình cần làm tinh dịch đồ để có kế hoạch sinh sản phù hợp.
• Thực hiện tinh dịch đồ trong thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân hoặc khi có kế hoạch sinh con.
• Làm tinh dịch đồ khi có dấu hiệu chậm con, vô sinh hiếm muộn con cái.
• Các bất thường về tinh dịch như tinh dịch loãng, tinh dịch đặc, tinh dịch có máu…
• Bất thường ở tinh hoàn như sưng tinh hoàn, đau tinh hoàn, teo tinh hoàn…
• Bất thường ở tiền liệt tuyến và các cơ quan liên quan khác như ống dẫn tinh, mào tinh hoàn hoặc túi tinh…

Mục đích của tinh dịch đồ là gì?

Làm xét nghiệm tinh dịch không phải là để đáng giá chất lượng tinh dịch. Kết quả tinh dịch đồ hướng tới là để đánh giá chất lượng tinh trùng. Các chỉ số quan trọng gồm:

• Số lượng tinh trùng có trong mẫu tinh dịch

Trong 1ml tinh dịch chứa khoảng 15 triệu tinh trùng được xem là bình thường. Tuy nhiên, nếu con số này thấp hơn 15 triệu tinh trùng/ 1ml tinh dịch thì đó lại là vấn đề bất bình thường. Nhiều khả năng bạn đang gặp vấn đề liên quan tới vô sinh hoặc hiếm muộn.

• Tính di động của tinh trùng trong tinh dịch

Nếu hơn 50% lượng tinh trùng có khả năng di chuyển chính xác thì bạn không cần quá lo lắng. Ở điều kiện này, tinh trùng có thể di chuyển dễ dàng vào cơ quan sinh sản của người phụ nữ và thụ tinh thành công. Nếu tinh trùng di chuyển chậm thì hơn bình thường và bị “tèo” sớm thì sẽ làm tăng nguy cơ mắc vô sinh.

• Hình dáng, kích thước của tinh trùng

Thông thường, tinh trùng khỏe mạnh sẽ được cấu tạo với đầu hình bầu dục, thân và đuôi giống như con nòng nọc. Những hình dáng khác có thể ảnh hưởng tới khả năng thâm nhập, thụ tinh với trứng. Nếu tinh trùng bị biến dạng thì khả năng vô sinh, hiếm muộn sẽ rất cao…

Các yếu tố khác sẽ được xem xét trong mẫu tinh dịch đồ gồm: độ pH của tinh dịch, lượng bạch cầu trong tinh dịch hoặc đánh giá các kháng thể kháng tinh trùng trong tinh dịch,… Hoặc phát hiện ra tinh dịch có hồng cầu hay không…

Các chỉ số dùng để đánh giá chất lượng tinh trùng gồm:

• Tổng thể tích > 1.4 ml;
• Nồng độ: Ít nhất là 14 triệu tinh trùng/ml;
• Hình thái học: Ít nhất 4% tinh trùng bình thường;
• Độ vận động: Trên 32% tinh trùng chuyển động về phía trước;
• Lượng bạch cầu: Ít hơn 1 triệu/mL;
• Tỷ lệ tinh trùng sống trên 58%.

Lưu ý cần thiết khi thực hiện xét nghiệm tinh dịch

Xét nghiệm tinh dịch đồ là một bước làm căn bản và thiết yếu trong quá trình chẩn đoán vô sinh ở các cặp vợ chồng hoặc kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân. Để có được kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ đúng và phản ánh chính xác nhất khả năng sinh sản thì nam giới cần chuẩn bị một số yêu cầu sau:

• Kiêng xuất tinh từ 3-5 ngày và tối đa là 7 ngày trước khi kiểm tra.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo chất lượng tinh trùng.
• Không sử dụng rượu bia trước khi lấy mẫu tinh trùng làm xét nghiệm.
• Nên sắp xếp thời gian kiểm tra tinh dịch đồ vào buổi sáng là tốt nhất.
• Uống nhiều nước để tránh gây tình trạng tinh dịch bị cô đặc.
• Không nên xét nghiệm tinh dịch đồ đang bị sốt cao hoặc viêm nhiễm ở cơ quan sinh dục.

Việc lấy mẫu tinh trùng có thể được thực hiện tại nhà bằng cách thủ dâm. Bệnh nhân sẽ được nhận một lọ đựng mẫu sạch, vô khuẩn. Sau đó, bệnh nhân sẽ lấy tinh dịch bằng cách thủ dâm hoặc xuất tinh ngoài sau đó thu lại toàn bộ lượng tinh dịch lấy được vào lọ đã đưa. Không được lấy tinh dịch từ bao cao su bởi trong bao cao su có chất diệt tinh trùng.

Sau đó mẫu tinh dịch sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích và đọc kết quả dựa theo tiêu chuẩn của Tổ chức y tế Thế giới (WHO 2010). Thời gian kiểm tra tốt nhất là không quá 12h đồng hồ kể từ thời điểm xuất tinh. Bác sĩ chuyên khoa có trách nghiệm trả kết quả và giải thích về các chỉ số liên quan đến tinh dịch đồ.

Hy vọng bài viết vừa rồi đã giúp nam giới hiểu rõ hơn về xét nghiệm tinh dịch đồ và lên kế hoạch thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ. Mọi thông tin chi tiết về tinh dịch đồ và các vấn đề về sinh lý nam, bạn hãy liên hệ với Phòng khám đa khoa An Giang qua số máy 02963981111 để có thêm sự hỗ trợ từ các chuyên gia. Trân trọng!